Hoe groot is je probleemoplossend vermogen? Hoe pak je problemen aan?

Probleemoplossend denken

In de Westerse wereld leren we al heel jong om problemen analytisch en rationeel op te lossen.

Dit wil zeggen stap voor stap onderzoeken volgens een bepaald stappenproces:

1. Alle informatie verzamelen.
2. Het probleem analyseren.
3. Beslissen en een oplossing kiezen op basis cijfers en data.

Probleemoplossend denken voor beelddenkers

Beelddenkers zijn visueel-ruimtelijke denkers:

1) Eindresultaat of oplossing:

De oplossing in hun hoofd is een holistisch of totaalbeeld van de situatie: Probleem en oplossing als één geheel.

2) De stappen in het proces

Daarna gaan ze dan stap voor stap terug in het proces om te kijken hoe ze tot dit beeld komen.

Tijdens dit terug stappen van oplossing naar probleem, gaan ze alle relevante elementen groeperen of samenbrengen. Zo brengen ze gaandeweg meer structuur aan in de gedachten in hun hoofd.

Dit kan je zien als een vorm van orde scheppen in de chaos. Dit ordenen is voor de persoon zelf heel logisch, voor een buitenstaander blijft het lastig om dit proces te volgen en te begrijpen.

Cruciale onderdelen in het probleemoplossend vermogen

Overzichtsbeeld

Het proces start met het opmaken van een overzichtsbeeld met alle nuttige informatie: 

• het probleem;
• alle mogelijke risico’s en gevaren onder weg;
• de oplossing.

Kennis en informatie verwerken

Vermits een beelddenker een snelle denkers is, gebeurt het verwerken van al deze informatie in een fractie van een seconde zonder dat hij zich hiervan bewust is. Hun brein legt automatisch verbanden tussen het probleem en kennis die al opgeslagen zit in hun hoofd.

Het lineaire denkproces gaat trager omdat het stap voor stap werkt.

Waardoor ontstaat er miscommunicatie en ergernis?

Beelddenkers zien oplossingen of problemen veel sneller in hun hoofd dan ze dit met woorden kunnen uitleggen. Hierdoor lijkt het verhaal wat ze vertellen totaal geen samenhang te hebben.

Als een beelddenker aan zijn collega, wil uitleggen dat er op een bepaald punt een gevaar of hindernis zal opduiken, dan hoort de collega een chaotische en onduidelijke boodschap.

Is de collega nog niet aan de stap waar de hindernis zich voordoet, dan vindt hij deze bijkomende informatie irrelevant: Deze informatie gaat over een ander probleem wat niets bijdraagt aan het onderzoek in deze stap van het proces.

De collega zal de beelddenker aanmanen om bij het probleem te blijven en er geen extra elementen aan toe te voegen.

Deze informatie komt te vroeg voor je collega, ook al is zijn deze aanvullingen terecht en waardevol.

Hoe ziet een totaalbeeld er uit?

Kijk naar 2 afbeeldingen van het doolhof hieronder. 

Het maakt een groot verschil als je in het doolhof stapt en zo je weg zoekt naar buiten ofdat je van bovenaf naar het doolhof kijkt.

Als je van bovenaan kijkt naar het doolhof krijg je een overzichtsbeeld van de totale situatie:

• Je ziet het probleem, namelijk het doolhof.
• De oplossing, namelijk de manier om uit het doolhof te geraken, zie je op dat moment ook veel beter dan wanneer je in het doolhof rondloopt.

Welke vorm van probleemoplossend vermogen heeft de voorkeur?

Misverstanden ontstaan als teams en collega’s zich niet bewust zijn van de verschillende manieren van probleemoplossend werken.

Het stap voor stap, of lineair problemen oplossen, bezorgt beelddenkers angst. Angst om beperkt te worden in een lineaire manier van denken, terwijl ze chaos nodig hebben om tot oplossingen te komen.

Discussies, onbegrip en frustraties ontstaat als teamleden verschillende manieren van probleemoplossend werken door elkaar gaan gebruiken. Terwijl het team denkt op dezelfde manier te werken aan de oplossing van de uitdaging.

Hoe wordt het zien van de oplossing een positief voordeel?

Het probleemoplossend vermogen van een beelddenker begint te werken in de chaos die ontstaat als hij zijn gedachten de vrije loop laat. Zodra je hem een probleem voorlegt, vormt zich in zijn hoofd een beeld van de situatie en de oplossing.

Verplicht je een beelddenker om deel uit te maken van een team wat op een lineaire manier problemen oplost, dan gaat hij vastlopen vermits dit een onnatuurlijke manier van werken voor hem.

Door zijn chaotische voorstellen waarin hij wijst op bijkomende problemen die de collega’s irrelevant vinden, krijgt een beelddenker de indruk dat hij niet gehoord wordt. Hij ervaart geen erkenning of waardering in het team. Als dit meermaals voorvalt, zal deze medewerker beginnen twijfelen aan zijn inzichten en ideeën.

De ergernis of frustratie zal verder toenemen omdat de beelddenker ervaart dat stap voor stap manier van aanpakken niet werkt en problemen onopgelost blijven:

• Zelf ziet hij immers een oplossing om het probleem aan te pakken.
• De collega’s lijken dit niet te willen zien of hieraan mee te willen werken.

Wat is de oplossing?

Bewust zijn van de verschillende manier van probleemoplossend denken, laat het zelfvertrouwen van elke beelddenker groeien.

Hierdoor beseft hij dat zijn inzichten relevant en nuttig zijn als ze op het juiste moment en op de juiste manier aangebracht worden.

De juiste manier betekent de juiste taal en woordenschat gebruiken om vertrouwen op te bouwen.
Als beelddenker praat je immers over een hindernis die je collega’s op dat moment nog niet kunnen zien. Kies dus de aangepaste manier om je boodschap te brengen zodat verbindend samenwerken mogelijk is:

• Door gericht vragen te stellen zodat het team sneller de analysestappen kan doorlopen.
• Begin met eerst structuur aan te brengen in je denkproces, daardoor maak jij het je collega’s makkelijker om je redenering te begrijpen.

Samenwerken creëert mogelijkheden

Als groep zo snel en goed mogelijk een probleem opgelost krijgen is het belangrijkste.

Probleemoplossend denken betekent denken in mogelijkheden. Dit gaat uit van het principe dat er voor elk probleem meerdere oplossingswijzen en oplossingen mogelijk zijn.

Aangezien problemen in de toekomst alsmaar complexer zullen worden, zal het probleemoplossend vermogen van teams steeds belangrijker worden. Kennis en expertise uit verschillende domeinen zal samengebracht moeten worden om tot oplossingen te komen.

Verbindend samenwerken vraagt om alles middelen te bundelen om het beste resultaat te behalen:

• elke vorm van probleemoplossend vermogen
• kwaliteiten van alle teamleden

Anders denken en werken

Als een beelddenker hinder ondervindt van een van de 7 stressfactoren, dan ontstaat  er een interne crisis die alle energie en aandacht opeist.

De oplossing van deze crisis begint met de verschillen te herkennen en ze te leren ombuigen naar een positieve troef. Er is niets mis met jou maar zolang je blijft geloven dat er geen verschillen zijn, zal het nooit lukken om gehoord te worden door het team.

7 gezichten van anders denken: Problemen oplossen

Problemen oplossen is een van de 7 stressfactoren waar beeldenkers regelmatig onbewust tegenaan lopen. Je vindt ze alle 7 kort beschreven in dit downloadbare overzicht (2 pagina’s) aanvraag document.

Dit is het 5de artikel is in de reeks van de 7 stressfactoren voor beelddenkers of multi-getalenteerde bruggenbouwers op de werkvloer. De links naar alle artikelen in de reeks vind je in het overzichtsdocument. Deel 6: Leren

Opmerking van de auteur

Dit artikel verscheen voor het eerst op 31 januari 2013. Deze publicatie wordt regelmatig aangevuld met de laatste nieuwe inzichten uit de praktijk. De laatste update gebeurde op 5 februari 2024.

Waarmee kan Saskia jou helpen?

Ze begeleidt en adviseert sinds 2010 multi-getalenteerde professionals, leidinggevenden en ondernemers op de werkplek. 

Beelddenkers en vergelijkbare profielen huren haar in als sparring partner, facilitator, trainer, consultant, mentor of coach om hen te helpen met communicatie vraagstukken, bedrijfsprocessen en hun persoonlijke ontwikkeling.

Vergelijkbare omschrijvingen voor beelddenkers en aanverwante profielen vind je in dit overzicht.

Beelddenken testen kan je op weg helpen. Jouw meerwaarde zit in de extra beelddenkerskwaliteiten op de juiste manier te leren gebruiken en ontwikkelen! 

Zolang je aandacht, tijd en energie blijft stoppen in het bijwerken van je tekorten, heb je niets meer over voor het trainen van je talenten.

Als je geen rolmodellen of voorbeelden ziet, ontdek je nooit welke verschillende mogelijkheden er zijn om jouw unieke beelddenker talenten in te zetten op het werk.

Bron afbeeldingen: Numentum, Drawify & Pixabay

5 februari 2024